កិច្ចការពារ និងការអភិរក្ស

ក្នុងរមីយណដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ ដើម្បីរៀបចំបញ្ចូលទឹកទ្បើងវិញ នៅខែតុលា ឆ្នាំ២០១០។ រួមមានចំនួន ០៥ រណ្តៅកំណាយ ដើម្បីធ្វើការស្វែងយល់អំពីប្រព័ន្ធបញ្ចូលទឹកពីបុរាណ ការសិក្សាពីស្រទាប់ដីនៃខ្នងទំនប់ធៀបនឹងការចាក់បង្ករបស់ស្រទាប់ដីនៅបាតបារាយណ៍ និងដើម្បីសិក្សាពីស្រទាប់ដីនៃការសាងសង់ទំនប់បារាយណ៍ ការប្រើប្រាស់ថ្មបាយក្រៀមរៀបចំខឿនខ្នងទំនប់បារាយណ៍ ហើយឆ្លើយតបទៅនឹងការងារសាងសង់សំណង់ទ្វារទឹក សំណង់ទំនប់បង្វែរទឹកចូលបារាយណ៍ សំណង់បញ្ចាល់ទឹក និងទំនប់បង្ហៀរទឹកចូលបារាយណ៍។

១- ទីតាំង និងទេសកាលនៃបទអន្តរាគមន៍

បារាយណ៍ខាងលិច ស្ថិតនៅក្នុងតំបន់គ១ និងនៅទិសខាងត្បូងឆៀងខាងលិចនៃភ្នំប្រាសាទព្រះវិហារ ។ បារាយណ៍ខាងនេះត្រូវបោះបង់ចោលនៅក្នុងព្រៃអស់រយៈពេលជាច្រើនសតវត្ស ។ លើសពីនោះទៀត នៅក្នុងកំឡុងពេលដែលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ ការរីកដុះដាលនៃសំណង់ផ្ទះសំបែងរបស់ប្រជាជនដែលបានមកតាំងទីរស់នៅតំបន់គ១ ជាពិសេសនៅលើបរិវេណបារាយណ៍ខាងលិច ជាមូលហេតុមួយដែលបង្កអោយបារាយណ៍ទាំងមូលបាត់រូបរាង។ ស្របទៅនឹងគោលការណ៍អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍របស់រាជរដ្ឋាភិបល និងក្រោយពីការបង្កើតអាជ្ញាធរជាតិ ព្រះវិហារ(NAPV) ដែលមានតួនាទីការពារថែរក្សា អភិរក្ស និងអភិវឌ្ឍន៍តំបន់រមណីយដ្ឋានប្រាសាទព្រះវិហារ រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញជាគោលការណ៍សំរេចប្តូរទីតាំងប្រជាជនដែលរស់នៅទីនេះទៅទីកន្លែងផ្សេង (ភូមិធម្មជាតិសម្តេចតេជោ) ដោយមានអាជ្ញាធរជាតិព្រះវិហារ និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀតជាអ្នកសម្របសម្រួលការងារនេះ ។ គោលការណ៍នៃការដោះដូរទីតាំងរស់នៅរបស់ប្រជាជននេះគឺធ្វើឡើង ដើម្បីលើកតម្លៃរមណីយដ្ឋានប្រវត្តិសាស្ត្រ ឱ្យស្របតាមបទដ្ឋានបេតកភណ្ឌជាតិ ក៏ដូចជាបេតិកភណ្ឌពិភពលោក។ លើសពីនេះទៅទៀត ក្នុងគោលបំណងចូលរួមក្នុងគោលការណ៍អភិរក្ស ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ស្របជាមួយនឹងការលើកសោភណភាពតំបន់ប្រសាទព្រះវិហារ បារាយណ៍ខាងលិចដែលត្រូវគេស្គាល់ ឬហៅថាបារាយណ៍គ១នឹងត្រូវស្តារហើយនឹងបញ្ចូលទឹក នាពេលអនាគតឆាប់ខាងមុខនេះ ។

២-ស្ថានភាពខូចខាតរបស់បារាយណ៍

ដោយបានការឆ្លងកាត់អស់រយៈកាលជាច្រើនសតវត្យ រួមជាមួយនឹងការមកតាំងទីរស់នៅរបស់មនុស្សនៃ សម័យថ្មីផងនោះ បានធ្វើបារាយណ៍ទាំងមូលទទួលរងនូវការខូចខាតយ៉ាងដំណំ ។ បាតបារាយណ៍ក្រាស់ក្រាលដោយដីចាក់បង្គរ មានទឹកដក់បន្តិចបន្តួចដោយកន្លែង ហើយពោរពេញដោយរុក្ខជាតិតូចធំដុះគ្របដណ្តប់ថែមទៀតផង ។ ចំណែកឯខ្នងទំនប់ខាងលិច និងខាងជើងប៉ែកខាងកើតមានការខូចខាតយ៉ាងដំណំ ដែលកន្លែងខ្លះមានកំពស់ខ្ពស់ជាងបាតបារាយណ៍តែបន្តិបន្តួចប៉ុណ្ណោះ ។ ក្រៅអំពីការហូរច្រោះដោយទឹកភ្លៀង ទីតាំងទំនប់ទាំងពីរខាងលើត្រូវបានហូរកាត់ផ្តាច់ដោយផ្លូវទឹកដែលហូរចេញពីបារាយណ៍ និងផ្លូវទឹកធម្មជាតិដែលហូរធ្លាក់មកពីតំបន់ខ្ពស់នៅទិសខាងជើងទៀតផង។ ចំពោះទំនប់ខាងត្បូង និងទំនប់ខាងជើងផ្នែកកណ្តាលកំពុងតែបន្តហូរច្រោះនៅពេលដែលមានភ្លៀងធ្លាក់មកម្តងៗ និងមានផ្នែកខ្លះត្រូវបានមនុស្សសម័យថ្មីជីកកកាយយកមកប្រើ ក្នុងការសាងសង់ផ្ទះសំបែងផងដែរ។ ដោយឡែកទំនប់ខាងកើតមានផ្លូវមួយខ្សែបានឆ្លងកាត់ ដែលជាបច្ចយ័វិជ្ចមានមួយចូលរួមក្នុងការបញ្ឈប់ការសិករិចរិលពីសំណាក់ការហូរច្រោះនៃទឹក។ ទោះជាមានការហូរច្រោះ ដោយធម្មជាតិ និងសកម្មភាពរបស់មនុស្សក៏ដោយ ក៏ផ្នែកខ្លះនៃទំនប់នៅរក្សារូបភាពដើមភាគច្រើនដែរ ជាពិសេសទំនប់ភាគឦសាន្ត។

៣-ការងារធ្វើកំណាយបុរាណវិទ្យាបង្ការ

ដើម្បីរៀបចំស្តារដាក់ទឹកឡើងវិញ ហើយនិងគោរពតាមបទដ្ឋានបេតិកភណ្ឌជាតិ ក៏ដូចជាបេតិកភណ្ឌ ពិភពលោកនោះ កាលពីថ្ងៃទី០៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១០ ក្រុមការងារបុរាណវិទ្យាបានសម្រេចបើកការធ្វើកំណាយបុរាណវិទ្យាបង្ការ មានចំនួន ៥ កន្លែង ដើម្បីធ្វើការសិក្សាស្រាវជ្រាវ និងស្វែងយល់អំពីសក្តានុពលផ្នែកបុរាណវិទ្យា។

តាមរយៈការវិភាគទៅលើស្រទាប់ដីរណ្តៅកំណាយទាំង ៥ ឃើញថាបារាយណ៍ខាងលិចសាងសង់ឡើងដោយលើកដីបង្គរ និងបង្ហាប់ធ្វើជាទំនប់ព័ទ្ធជុំវិញរាង៤ជ្រុងទ្រវែង ដែលមានបណ្តោយប្រហែល ៤៤០ម៉ែត្រ និងទទឹង ២៤០ម៉ែត្រ ដោយគិតចាប់ពីគែមទំនប់ខាងក្រៅ ។ បាតទំនប់ និងបាតបារាយណ៍ពីដើមស្ថិតនៅលើសណ្ឋានដីតែមួយ ហើយមានប្រភេទដីតែមួយដូចគ្នាៗ ពោលគឺដីមុនការសាងសង់បារាយណ៍ ។ បើយោងទៅលើការសិក្សាប្រៀបធៀប បាតទំនប់ និងបាតបារាយណ៍ពីដើម ដែលបានបង្ហាញតាមរយៈតាមរណ្តៅកំណាយនីមួយៗ ឃើញថាសណ្ឋានដីខាងលើនេះមានលក្ខណៈមិនស្មើគ្នាឡើយ ពោលគឺប៉ែកឦសាន្តមានកំពស់១.៥០ម.ខ្ពស់ជាងប៉ែកនិរតី (លទ្ធផលនៃការស្ទង់ឃើញមានកំរិតលំអៀង)។ ស្រទាប់ដីដែលខ្មែរបុរាណយកមកចាក់បង្គ និងបង្ហាប់ធ្វើទំនប់ហាក់ដូចជាមានបច្ចេកទេស និងចំនុចរួមមួយប្រហាក់ប្រហែលគ្នា ដោយស្រទាប់ដីដំបូង មានការបុកបង្ហាប់យ៉ាងខ្លាំង និងពូនឱ្យកោងផ្នែកកណ្តាល និងទេរទាបចុះផ្នែកខាងចុងសងខាង ស្របទៅតាមរាងទំនប់។ យើងឃើញមានស្រទាប់បែបនេះលេចចេញយ៉ាងច្បាស់ នៅរណ្តៅលេខ ០១ (ស្រទាប់ ០១០០៤), រណ្តៅលេខ ០៤ (ស្រទាប់លេខ ០៤០០៨, ០៤០០៩, ០៤០១០) និងរណ្តៅលេខ០៥ (ស្រទាប់លេខ ០៥០០៤ និង០៥០០៥) ។ បន្ទាប់ពីស្រទាប់នេះ យើងឃើញស្រទាប់ដីដែលចាក់បង្គផ្សេងៗទៀត ដែលហាក់ដូចជាមិន បានគោរពទៅតាមបច្ចេកទេសណាមួយច្បាស់លាស់ឡើយ ពោលគឺតែងតែច្របូកច្របល់ ហើយផ្លាស់ប្តូរខុសគ្នា ពីរណ្តៅមួយទៅរណ្តៅមួយទៀត ហើយនាំអោយមានការពិបាកក្នុងការសិក្សាប្រៀបធៀប ។ តាមរយៈនេះយើងអាចសន្និដ្ឋានបានថា ការសាងសង់ទំនប់ គឺខ្មែបុរាណហាក់ដូចជាមានការយកចិតទុក្ខដាក់ទៅលើគ្រឹះបានរឹងមាំជាមុនសិន រួចហើយ ទើបលើកដីចាក់បង្គរ និងបង្ហាប់ធ្វើទំនប់ជាបន្តបន្ទាប់តាមក្រោយ។

៥- ដីចាក់ចាក់បង្គរ

តាមរយៈនៃលទ្ធផលនៃរណ្តៅកំណាយបុរាណវិទ្យាលេខ០១(ស្រទាប់ ០២០០១) បានអោយដឹងថាដីកំទេចកំណរចាក់បង្គរ នៅបតបរាយណ៍មានកំរាស់ក្រាស់បំផុត ប្រហែល ២០សម ប៉ុណ្ណោះ ។ ប៉ុន្តែរណ្តៅ កំណាយបុរាណវិទ្យាលេខ០៤(ស្រទ្រទាប់ ០៤០០១) បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ពី សាច់ដីដែលហូរ ច្រោះដាច់ ចេញពីទំនប់មានយ៉ាងច្រើន ដែលអាចមានប្រវែងពី ១០ ទៅ ១៥ ម៉ែត្រ ដោយចាប់ពីជើងទំនប់ទៅកណ្តាលបារាយណ៍ និងមានកំរាស់ក្រាស់បំផុត ចាប់ពី ៥០ ទៅ ២០ សមរហូតភ្ជាប់គ្នាជាមួយដីចាក់នៅបាតបារាយណ៍។ តាមរយៈនេះអាចសន្និដ្ឋានបានថា ដីចាក់ង្គររបៀបនេះ អាចមាននៅតាមបណ្តោយជើងទំនប់ផ្សេងៗទៀតផងដែរ ។ ដោយឡែកនៅតាមបណ្តោយគែមទំនប់ខាងកើតត្បិតមិនបានធ្វើកំណាយក៏ដោយ ប៉ុន្តែអាចដឹងថានឹងមានដីចាក់បង្គរកាន់តែច្រើន ដោយសារប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងទៅថ្មីៗនេះមនុស្សបានមករស់នៅទីនេះហើយបានកាយយកដីពីកន្លែងផ្សេងៗ មកចាក់បង្គរអោយខ្ពស់ដើម្បីសង់លំនៅដ្ឋាន ។

៦- ទំហំទទឹង និងកំពស់របស់ទំនប់បុរាណ

តាមលទ្ធផលនៃរណ្តៅកំណាយលេខ ០៤ (ស្រទាប់ដី ០៤០៤) ជារណ្តៅបើកនៅលើទីតាំងទំនប់ខាងជើងប៉ែកខាងកើត ដែលនៅរក្សារូបរាង្គដើមភាគច្រើនបានបង្ហាញអោយឃើញពីជើងទំនប់យ៉ាងច្បាស់ ហើយមានចម្ងាយ ប្រមានពី ១៥ ទៅ ១៦ ម៉ែត្រពីអ័ក្សទំនប់(ចំនុចដែលមានកំពស់ខ្ពស់ ហើយបានកំណត់ជាអ័ក្សទំនប់ដែលមើលឃើញបច្ចុប្បន្ន)។ ដូច្នេះតាមរយៈនេះអាចកំណាត់បានថាទំហំ ទទឹងទំនប់សរុបមានប្រវែងសរុបប្រហែល ពី ៣០ ទៅ ៣០ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ ។ ចំពោះកំពស់ទំនប់ បើទោះជាមានការសិករិចរិលដោយការហូរច្រោះ ដោយទឹកភ្លៀងខ្លះៗក៏ដោយ ក៏ទំនប់នៅកំពស់ខ្ពស់នៅឡើយ បើសិនជាវាស់ចេញពីបាតទៅចំនុចខ្ពស់នៃអ័ក្សទំនប់ មានកំពស់ ៣.៣៣ ម៉ែត្រ តែបើធៀបនឹងបាតបារាយណ៍សព្វថ្ងៃ មានកំពស់ ៣ ម៉ែត្រ ។ ដូចបានរៀបរាប់មកខាងដើមខ្លះមក ហើយអំពីស្ថានភាពខូចខាតរបស់បារាយណ៍ ប៉ុន្តែអ្វីដែលចង់បញ្ជាក់នោះគឺ ទំនប់ខាងលិច និងទំនប់ខាងជើងប៉ែកខាងលិច មានការខូចខាតខ្លាំងបើសិនប្រៀបទៅនឹងទំនប់ដទៃទៀត ហើយបើយោងតាមលទ្ធផលនៃការស្ទង់កំរិត កំពស់ឃើញថា មានកំពស់ចាប់ពី ១.៥០ម៉ែត្រ ទៅ ១.៦០ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះដោយធៀមជាមួយនឹងបាតបរាយណ៍សព្វថ្ងៃ ។ សេចក្តីសន្ឋិដ្ឋាន ដើម្បីដាក់ទឹកអោយបានច្រើន

១. ត្រូវស្តារដីចាក់បង្គរ កម្រាស់ច្រើនបំផុត ២០ ស.ម ចេញពីបាតបារាយណ៍។

២. ទំនប់ខាងលិច និងទំនប់ខាងជើងប៉ែកខាងលិច គួរតែជួសជុលដោយគោរពតាមគំរូដើម។

៣. ដីចាក់បង្គរនៅតាមជើងទំនប់ ដែលហូរច្រោះពីទំនប់គួរតែកាយយកចេញ។ សូមបញ្ជាក់ថា ដីចាក់បង្គរ នេះមានប្រវែងចាប់បី ១០ ម៉ែត្រទៅ ១៥ ម៉ែត្រ ពីជើងទំនប់ ហើយមានកម្រាស់ប្រហែល ៥០ ស.ម ទៅ ២០ ស.ម (គិតពីជើងទំនប់ដេញទៅបាតបារាយណ៍)